- Strona główna
- Nasze kino
- Nasza gmina
- Oferta
- Galeria
- Przetargi
- O nas
- Kontakt
Na terenie gminy Rzepiennik Strzyżewski warte zobaczenia są także cmentarze i miejsca pamięci ofiar ostatnich dwóch wojen światowych.
.
Nie wiemy kiedy dokładnie powstał, być może było to w XIX wieku. Położony jest za ośrodkiem zdrowia, na wzgórzu w lesie. Ostatnie pochówki miały miejsce w 1942 roku; nekropolia została zdewastowana w czasie II wojny światowej i po niej, w dziele niszczenia brali udział niektórzy mieszkańcy, którzy skradli kamienie nagrobne. Podobno cmentarna brama została przerobiona przez jednego z chłopów na brony. Do dziś zachowały się pozostałości starego ogrodzenia oraz kilkadziesiąt nagrobków. Są to w większości macewy o półokrągłych zwieńczeniach, na których pojawiają się typowe dla żydowskiej sztuki nagrobnej płaskorzeźby, przedstawiające między innymi: ręce w geście błogosławienia, świece, dzbany i misy, korony i ptaki.
.
Dla żyjącej w Rzepienniku Strzyżewskim od przełomu XVIII i XIX wieku społeczności żydowskiej II wojna światowa przyniosła okrutny koniec. Naziści zniszczyli miejscową synagogę i na terenie miasta utworzyli getto. W dniu 11 sierpnia 1942 r. mieszkańcy getta zostali rozstrzelani w pobliskim lesie Dąbry. W Żydowskim Instytucie Historycznym zachował się opis tej, całodziennej, egzekucji sporządzony w 1987 roku przez Mariannę Kiesler.
Zaledwie kilku Żydów z Rzepiennika Strzyżewskiego przeżyło mroczne czasy Holocaustu. Niektórzy z nich przetrwali dzięki pomocy swych chrześcijańskich sąsiadów, takich jak państwo Świerczek.
.
17 października 1944 roku z plutonu „Regina II” liczącego 29 ludzi w Dąbrach, w zdradzieckiej walce zginęło 18 partyzantów. 10 rannych dostało się do niewoli, wywieziono ich do obozu koncentracyjnego w Gross-Rosen, gdzie zginęli.
Uroczystości odbywają się pod pomnikiem upamiętniającym tamte tragiczne wydarzenia, postawionym w miejscu spalonej stodoły w 1958 roku. A także na znajdującym się kilkadziesiąt metrów dalej cmentarzu wojskowym. Ta wojenna nekropolia została założona w 1945 r., na planie prostokąta przeciętego po środku alejką, na której końcu znajduje się część pomnikowa z tablicą, zwieńczona kamiennym krzyżem. Po obu stronach alejki znajdują się pojedyncze mogiły. Wiele lat starań doprowadziło do ogrodzenia cmentarza i wystawienia poległym żołnierzom AK nagrobków.
Przeczytaj artykuł opisujący zdarzenia z dnia 17 października 1942r.
.
Jest to cmentarz wojenny o numerze 114. Wydzielony został z cmentarza parafialnego założonego w 1841 roku przez ks. J.Ciurewicza. Cmentarz posiada dwa wejścia, ogrodzenie zrobione z kamiennych słupków połączonych parami metalowych rurek; w centrum cmentarza znajduje się kamienny obelisk.
Pochowani tu zostali żołnierze zabici w walkach pod Gorlicami w początkach maja 1915 r. Na cmentarzu wojskowym znajduje się 139 grobów: 132 pojedynczych oraz siedem masowych. Leżą w nich żołnierze austriaccy i rosyjscy.
To pochodzący z okresu I wojny światowej cmentarz znajdujący się obok cmentarza parafialnego. Zaprojektował go J. Szczepkowski. Jego powierzchnia wynosi 952 m2. Spoczywa tu 179 żołnierzy: 70 austriackich, 20 niemieckich i 82 rosyjskich. Mogiły ustawione są w 6 równoległych rzędach.
(źródło: http://www.cmentarze.gorlice.net.pl/OkregIVcz1.htm)
Pomnik Grunwaldzki w Olszynach
Znajduje się w centrum wsi (przy drodze głównej). Pochodzi z 1910 roku i upamiętnia 500-ną rocznicę bitwy pod Grunwaldem. Pomnik stanowi kamienna bryła w kształcie obelisku ustawiona na postumencie. Na obelisku umieszczony jest metalowy wizerunek ukrzyżowanego Chrystusa. Pomnikiem opiekuje się Jan Karaś.
(źródło: Cz. Dutka „Gmina Rzepiennik Strzyżewski zaprasza”)
Pomnik Polskich lotników w Olszynach
Został odsłonięty w 1969 roku. Na tablicy pamiątkowej umieszczono wtedy nazwiska pięciu poległych (z czego 3 niewłaściwe). W 2010 roku odbyło się uroczyste odsłonięcie nowej tablicy pamiątkowej. Upamiętnia ona śmierć siedmiu polskich lotników z 1586 Eskadry do Zadań Specjalnych PAF. Samolot, którym lecieli (B-24 Liberator EW-275 R) został zestrzelony nad Olszynami 17.08.1944 roku podczas lotu powrotnego znad Warszawy w ramach operacji zrzutów z pomocą materiałową dla jednostek Armii Krajowej walczących w Warszawie. Śmierć ponieśli tu: kpt Zygmunt Pluta (I pilot), por. Tadeusz Janecka (nawigator), sierż Brunon Malejka (II pilot), plut. Jan Florkowski (strzelec), plut. Bernard Wichrowski (bomb.), plut. Jan Marecki (mechanik pokł.), kpr. Józef Dudziak (radiooperator).
(źródło: A. Olejko „Liberator z Olszyn”)
Tablica pamiątkowa poświęcona gen. Józefowi Kordianowi Zamorskiemu
W 1997 roku w ścianę kamienicy w Rzepienniku Strzyżewskim, będącą siedzibą rejonowego posterunku policji wmurowano kamienną tablicę poświęconą ostatniemu komendantowi policji państwowej przed wojną – gen. Józefowi Kordianowi Zamorskiemu, urodzonemu w Kołówce. Została przeniesiona do Kołkówki i wmurowana w ścianę remizy OSP.
(źródło: Cz. Dutka „Gmina Rzepiennik Strzyżewski zaprasza”)
Pomnik poległych partyzantów w Dąbrach
Znajduje się nieopodal cmentarza partyzantów. Powstał w miejscu podpalonej w 1944 roku stodoły, w której spali partyzanci. Na wysokim cokole umieszczono głaz z napisem: „Miejsce uświęcone krwią żołnierzy Armii Krajowej Oddziału Regina II poległych w walce o wolność ojczyzny 17 X 1944 roku”. Obok pomnika postawiono krzyż. Miejscem tym opiekują się Urząd Gminy W Rzepienniku Strzyżewskim oraz młodzież szkolna i miejscowa ludność.
(źródło: Cz. Dutka „Gmina Rzepiennik Strzyżewski zaprasza”)
Znajduje się na granicy Rzepiennika Suchego, Sitnicy i Rożnowic. Powstał w 1968 r. w miejscu rozstrzelania przez Niemców 19 zakładników z więzienia w Jaśle. Został ufundowany przez Gorlickie Zakłady Przemysłu Drzewnego „Forest”. Na tablicy napis upamiętniający wydarzenia oraz nazwiska rozstrzelanych.
(źródło: http://www.rzepienniksuchy.republika.pl/pomnik.html)
Poczytaj o innych zabytkach gminy:
– Zabytkowe kościoły
– Dwór szlachecki z XVI w. rodów Szołayskich i Więckowskich.
Zespół projektu ,,e-rzepiennik”.
